شرح مختصر : کورش در دوران زمامداری خود، از سیاست اقتصادی و اجتماعی عاقلانهای که کمابیش بر اساس خواستههای کشورهای وابسته بود، پیروی میکرد. از این سخن او که میگوید: «رفتار پادشاه با رفتار شبان تفاوت ندارد، چنانکه شبان نمیتواند از گلهاش بیش از آنچه به آنها خدمت میکند، بردارد. همچنان پادشاه از شهرها و مردم همانقدر میتواند استفاده کند که آنها را خوشبخت میدارد.» و نیز از رفتار و سیاست همگانی او، به خوبی پیداست که وی تحکیم و تثبیت پادشاهی خود را در تأمین خوشبختی مردم میدانست و کمتر به دنبال زراندوزی و تحمیل مالیات بر کشورهای وابستهٔ خود بود. او در دوران کشورگشایی نه تنها از کشتن و کشتارهای وحشتناک خودداری کرد بلکه به باورهای مردم احترام گذاشت و آنچه را که از کشورهای شکستخورده ربوده بودند، پس داد. «بر اساس تورات، پنج هزار و چهار سد ظرف طلا و سیم را به بنیاسراییل میبخشد، پرستشگاههای مردم شکستخورده را میسازد و میآراید.» و به گفتهٔ گزنفون، رفتار او به گونهای بوده که «همه میخواستند جز خواستهٔ او چیزی بر آنها حکومت نکند.» کمبوجیه با آنکه از کیاست کورش بهرهای نداشت و از سیاست آزادهٔ وی پیروی نمیکرد، در دوران توانمندی خود به گرفتن مالیات از مردم شکستخورده نپرداخت، بلکه مانند کورش بزرگ به گرفتن هدیههایی چند قانع بود.
فهرست :
بنیان گزاری دولت هخامنشی و تسلط هخامنشیان
اصلاحات داریوش یکم و نظام
اجتماعی – اقتصادی حکومت هخامنشیان
اجلاس مشورتی سران خاندان های بزرگ
الف) نطق هوتانه
ب) نطق مگابیز
ج) نطق داریوش
برخوردهای ایران و یونان
اجلاس مشورتی سران خاندان های بزرگ
خشایارشاه
تمدن ایران در عهد هخامنشیان
طرز حکومت و سازمان اداری
برتری دموکراسی
ارزش آزادی
طرز ادراه ی کشورها
راههای ارتباطی
نیروی دریایی
سازمان ارتش
قضا و دادرسی
سازمان قضایی
قوانین جزایی و انواع کیفر
اوضاع اقتصادی و اجتماعی دوره هخامنشیان
بانک در عهد هخامنشی
پیشرفت اجتماعی و اقتصادی در این سرزمین
از هم پاشیدن نظام اشتراکی ماقبل تاریخ:
نظام اجتماعی اقتصادی قبایل ایران باستان
وضع اجتماعی و اقتصادی ملل در دوره ی هخامنشی
سیاست اقتصادی سلاطین هخامنشی
ظهور بانکهای خصوصی
رفتار مردم، اقتصاد و اجتماع
روابط تدریجی اقتصاد کشاورزی
زمین های کشاورزی و باغ ها
قراردادهای اجاری
اراضی معابد و تشکیلات اداری سلطنتی
تکالیف مالی معبد بابلی
عدالت گوبارو
نظام ارضی
نظام اجتماعی و سازمان اداری ایران در زمان داریوش
سازمان اداری
آموزش اداری وکشوری
تشکیلات، طبقات و مقامات
ارتباطات (روابط عمومی)
طبقات اجتماعی هخامنشیان
طبقات اجتماعی هخامنشی از نظر هرودت
طبقات اجتماعی در بابل
طبقات اجتماعی از نظر کوروش
بلند پایه ترین مقام های نظام اداری
الف) رئیس تشریفات:
رئیس تشریفات دربار، بلندپایه ترین مقام پس از شاه
ب) قائم مقام رئیس تشریفات
پ) سازمان دربار
ث) خزانه دار دربار
انبار شاهی
کارمندان و کارکنان
وضعیت دستمزدها
دستمزدها
حسابداری ایران در دوره هخامنشیان
درآمد و تشکیلات مالی
اقوام خراجگزار و اقوام هدیه دهنده
از کوروش تا داریوش
خراج و سکه
مالیات ها
مالیات
بار سنگین مالیات
وضع مودیان مالیاتی
تجارت و بازرگانی
امور مالی و حسابداری و مقایسات
پیدایش بانک
قیمت ها
زن در شاهنشاهی ایران