مشخصات عمومی فضاهای آموزش عملی1این بخش شامل کارگاهها و آتلیهها میباشند که در مجموعه دانشکده معماری نقش بسیار مهمی را ایفا مینمایند. این فضاها معمولاً دارای ارتفاعی بین 3 تا 6 متر میباشند. این فضاها دارای ملحقاتی مثل انبار، رختکن، آرشیو، اتاق مربی، دستشویی و .... میباشند که به تناسب کاربری آنها ابعادشان متفاوت است.ـ کارگاههاکارگاهها بصورت سالنهایی با پلان آزاد در نظر گرفته میشوند که با توجه به نوع کاربری آنها مجهز به دستگاهها و وسایل کاری مختلفی میباشند. ظرفیت کاری هر یک از کارگاهها 15 تا 20 نفر میباشد. سقف کارگاهها بلند (بین 5 تا 6 متر) بوده و بهتر است نورگیری در آنها ترحیجاً از قسمتهای فوقانی دیوارهها و یا در صورت امکان از سقف انجام گیرد. تمام پنجرهها احتیاج به پرده برای کنترل روشنایی داشته و ترجیحاً بهتر است پروفیلهای فولادی باشند. در مجموعه کارگاههای دانشکده، کارگاه کارهای سبک از قبیل عکاسی، ماکتسازی، کامپیوتر و کارگاههای طراحی ممکن است در طبقات بالاتر قرار گیرند ولی کارگاههای ساختمان، چوب، فلز، سفال و سرامیک که ماشینآلات و دستگاههای سنگین و پرسروصدا دارند بهتر است که در جوار دانشکده در طبقه همکف و یا در زیرزمین جای بگیرند.ابعاد و اندازه این کارگاهها براساس فضای کار و نیز دستگاهها و ماشینآلات مربوطه و رعایت حریم آنها تعیین میشود. ضمناً وجود دسترسی سواره به کارگاهها جهت تخلیه مواد اولیه ضروری میباشد. اتاق سرپرست : مسئول کارگاه باید بتواند از محل استقرار خود تمام کارگاه را زیر نظر داشته باشد. محل استقرار مربی باید در نزدیکی انبار کارگاه نیز باشد که در صورت لزوم بتواند ابزار و وسایل مورد نیاز دانشجویان را بطور امانت در اختیار آنان قرار دهد.ـ انبارها : در کارگاهها بایستی انباری جهت قرار دادن کارهای نیمهتمام دانشجویان پیشبینی شود. همچنین تمام انبارها باید در جوار فضای مربوط به خود قرار گیرند. مثلاً انبار گچ و مصالح ساختمانی در کنار کارگاه ساختمان، انبار چوب در جوار کارگاه چوب و .......انبار مواد اولیه مصرفی بایستی دارای دسترسی مستقیم سواره جهت تخلیه مواد اولیه باشد. برای نگهداری چیزهایی از قبیل تابلوهای گچی، شیشه، منسوجات و .... نوعی آویز یا تکیهگاههای مخصوص لازم است که در انبار پیشبینی شود. 1ـ آتلیههاهر آتلیه از سه بخش عمده تشکیل یافته است.1ـ فضاهای اصلی آتلیه که کلیه کارهای طراحی و ترسیمی در آن انجام میشود و برحسب مورد کارها میتواند به جزء فضاهای مختلف تقسیم شود.2ـ فضاهای خدماتی یا جنبی آتلیه که شامل اتاقهای پرسنل و مربیان، انبار، رختکن و سایر فضاهای خدماتی و تأسیساتی است.3ـ سیرکولاسیونها و ارتباطات که فضاهای مختلف را به یکدیگر متصل میسازد.ابعاد و شکل آتلیهها براساس نوع کاری که در آن انجام میشود و به تبع آن نوع و اندازه مبلمان (میزهای کار) مورد نیاز آن تعیین میگردد.غالباً به دلیل مساحت زیاد آتلیهها و نوع کاربری آنها نور طبیعی پاسخگوی نیاز آنها نبوده و استفاده از نور مصنوعی بصورت کلی و متمرکز ضروری است.آتلیهها باید مناظر شمال به شرق را داشته و پنجرهها به پرده که بتوان آن را عمداً حرکت داده، مجهز باشند و دیوارها و سقف بهتر است رنگ سفید (روشن) داشته باشند. وسائل لازم است ساده ولی راحت و قابل شستشو (از پلیاتیلن) بوده و با دقت ترتیب یابند. میزها در امتداد دیوار خارجی، روشنایی را از پنجرههای بلند و آنها که در وسط قرار دارند از پنجره سقفی دریافت میدارند. (این حالت جابجایی محوطه کار را فراهم میسازد)ـ اتاق مربی : در کنار هر آتلیه طراحی و کارگاه، اتاقی برای مربیان آموزشی در نظر گرفته میشود و هر مربی میتواند از این فضا برای نگهداری موقت پروژههای دانشجویان و کرکسیونهای انفرادی استفاده نماید. در ضمن طراحی فضا میبایست به گونهای باشد که مربی یا مربیان بتوانند از محل کار خود بر کار دانشجویان نیز نظارت داشته باشد.ـ انبار وسایل: برای هر آتلیه، طراحی یک انبار وسایل در نظر گرفته میشود و از آن برای نگهداری وسایل و تجهیزات کمکآموزشی و دیگر وسایل مورد لزوم استفاده میشود. فضای داخل انباری برای قراردادن مواد و وسایل بصورت مجزا قفسهبندی میگردد.تسهیلات و خدمات جنبی گروههای آموزشیبراساس ساختار آموزشی و الگوی استقرار کلی فضاهای هر دانشکده که قبلاً تشریح شد، بخشهای آموزشی در حوزه فعالیتهای آموزشی و اداری خود از استقلال نسبی برخوردار هستند و مجموع فضاهای اختصاصی آنها در یک حوزه قابل تشخیص از ساختمان طراحی میشود، لذا بهرهبرداری و استفاده از این فضاها در هر گروه نیازمند تسهیلات و خدمات جنبی میباشد. در واقع مجموع فضاهای هر گروه به نحوی فضایابی گردیده که کلیه نیازهای دانشجویان، اساتید و کارکنان در همان حوزه فضایی تأمین میشود.مشخصات عمومی فضاهای کادر علمی ـ آموزشیاهم ویژگیهای فضای کادر علمی که در طراحی و فضایابی باید مورد توجه قرار گیرد به شرح زیر است :ـ فضای کار هیأت علمی هر بخش آموزشی در ارتباط با فضاهای آموزشی همان گروه آموزشی طراحی شود.ـ فضای کار هیأت علمی به ویژه دفاتر فردی اساتید با فاصله نسبی از کلاسها و مراکز پرازدحام طراحی شود، در عین حال فاصله دفاتر کار هیأت علمی از کلاسها و آتلیهها نباید چندان دور باشد