بهداشت حرفه ای، ابزاری است که به کمک آن می توان در راستای فراهم آوری، نگهداری و بالا بردن سطح سلامت نیروی کار گام برداشت. بهداشت حرفه ای، بر پیش بینی، تشخیص، ارزشیابی و کنترل عوامل محیطی یا فشارهای محیط کار متمرکز است که می توانند آسیب یا بیماری را سبب شوند و یا بر تندرستی کارکنان اثر سوء بگذارند. بهداشت حرفه ای دانشی است که ریشه در بسیاری از علوم مانند شیمی، فیزیک، مهندسی، ریاضیات، پزشکی، فیزیولوژی،آمار و... و نیز، علوم انسانی دارد.
یکی از رسالتهای اساسی مدیریت منابع انسانی نگهداری کارکنان توانمند میباشد. از آنجا که اقدامات نگهداری، مکملی بر سایر اقدامات و فرایندهای مدیریت منابع انسانی است، حتی اگر عملیات کارمندیابی، انتخاب، انتصاب و سایر اقدامات پرسنلی به نحو بایسته انجام شود بدون توجه کافی به امر نگهداری نتایج حاصل از اعمال مدیریت چندان چشمگیر نخواهد بود.
نظام نگهداری منابع انسانی ابعاد متعددی را شامل میشود که میتوان آنها را به دو دسته تقسیم نمود:
دسته اول: در رابطه با حفظ و تقویت جسم کارکنان است مانند برقراری بهداشت و ایمنی در محیط کار، اجرای برانامههای ورزش و تندرستی و بعضی خدمات مشابه.دسته دوم: شامل مواردی است که تقویتکننده روحیه علاقمندی کارکنان به کار و محیط کار میباشد مانند خدمات بیمه و بازنشستگی و خدمات پرسنلی.در صورت داشتن توجه و بکارگیری این موارد امنیت شغلی در کارکنان ایجاد شده و به رضایت شغلی آنها منتهی میشود که این امر خود از اهمیت بسزایی برخوردار است.
در ذیل تأکید اصلی بر روی موارد "دسته اول" است به این صورت که در ابتدا در مورد اصطلاحات ایمنی و سلامت و جنبههای قانونی آن بحث میشود و در ادامه به برنامهها و راهکارهای مدیریت ایمنی و سلامت حرفهای پرداخته میشود. سپس بحث سلامت کارکنان با توجه به عامل کلیدی استرس در محیط کار با تمرکز بر روی شناخت و بهینه سازی میزان استرس بررسی میشود. در پایان امید است که توجه و بکارگیری مطالب و راهکارهای این مقاله در افزایش ایمنی و سلامت محیط کار، بهینه سازی سطح استرس و ایجاد امنیت شغلی مناسب و در نهایت ایجاد رضایت شغلی موثر باشد که این نیز یکی از عواملی است که در بهبود مستمر و تعالی سازمانها باید در نظر گرفته شود.
امنیت شغلی در آینده
در آینده و در تجارت تغییرات سریع باعث کوچکتر شدن سازمانها میشود و سازمانها به سمت مجازی شدن پیش میروند. سازمانها به صورت یک هسته مرکزی در میآیند و سایر قسمتها و کارکنان به صورت موقت در اطراف آنها قرار میگیرند و اکثر مردم برای خود کار خواهند کرد. پرداختها به صورت قسمتی از سود خواهد شد و جای دستمزدهای ثابت را میگیرد. کارکنان خود را باید با قراردادهای نامعین و مستقل وفق دهند. در این شرایط کارکنان مجبورند همواره در حال یادگیری باشند که دلیل این وضعیت افزایش روزافزون رقابت است. در آینده امنیت استخدام بر مبنای توانایی کارکنان در ایجاد ارزش افزوده میباشد. با توجه به این عوامل میتوان نتیجه گرفت که در آینده عمده مسئولیت ایمنی و سلامت به عهده کارکنان است .
تعاریف و مفاهیم ایمنی و بهداشت کار
ایمنی: ایمنی میزان دوری ازخطر تعریف شده است.ایمنی یک موضوع حفاظت نسبی ازبرخورد باخطرات است وکمیتی نسبی میباشد.خطر بالقوه: شرایطی که دارای پتانسیل صدمه به افراد، خسارت به تجهیزات و ساختمانها، از بین بردن مواد و ... باشد.خطر بالفعل: واژه خطر بالفعل بیان کننده قرارگرفتن نسبی در معرض یک خطر بالقوه میباشد ولی وقتی که یک خطر بالقوه وجود داشته باشد الزاماً یک خطر بالفعل را به همراه نخواهد داشت.حادثه ناشی از کار: حادثه یک رویداد یا واقعه برنامه ریزی نشده و بعضاً آسیبرسان و خسارتآور است که انجام، پیشرفت، یا ادامه کار را به صورت طبیعی مختل ساخته و همواره در اثر یک عمل یا انجام یک کار غیرایمن یا در اثر شرایط غیرایمن یا در اثر ترکیبی از این دو به وقوع میپیوندد.ریسک: ریسک عبارت است از امکان وارد آمدن آسیب به انسان یا دارائی او.روشهای متداول بررسی و اقدام در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار
روشهای تامین سلامت کارکنان در محل کار: شامل روشهای طبی، روشهای کنترل محیط و روشهای روانشناسی است.ارگونومی: به مطالعاتی اطلاق میشود که در آن ساخت ترکیب و سازمان کار طراحی تجهیزات شغل و محل کار در رابطه با عامل انسانی مورد بررسی قرار میگیرد و در این روشها به مسائل فیزیولوژیکی، ادراکی و تاحدی رفتاری انسان توجه میگردد.روشهای بیومکانیکی: این روشها تعامل فیزیکی بین انسان و سیستم مکانیکی اطراف او را مورد نظر داشته، ابزار، تجهیزات و تسهیلات محل کار را در این رابطه مورد مطالعه قرار میدهد.مهندسی سیستم ها: در این روش با توجه به اصول سیستمها تمامی اجزای موجود شناسائی شده و با استفاده از روشهای تجزیه و تحلیل کمی مسائل ایمنی را مورد مطالعه قرار میدهد و معمولا شامل چهار گروه اصلی به شرح زیر را در بر می گیرد:تجزیه و تحلیل ضایعاتتحلیل های شاخه ای (صحیح-غلط)جزیه و تحلیل خطاهای انساناندازه گیری میزان ایمنیروشهای اکتشافی: در این روشها با مطاله در نحوه توزیع و تشخیص بیماریها و روشهای آماری و مقایسه میزان سلامت و ایمنی مورد تحلیل قرار میگیرند. روشهای اکتشافی در قلمرو مسائل بهداشت و ایمنی معمولا به دو دسته عمده به شرح زیر تقسیم میشود:
الف:اپیدمولوژی یا مطالعه در نحوه توزیع و تشخیص بیماری ها که درآن از روشهای مختلف تحقیق ازجمله روشهای زیر استفاده می شود: 1.اپیدمولوژی توصیفی 2.اپیدمولوژی از طریق آزمون و فرضیه 3.اپیدمولوژی تحلیلی 4.اپیدمولوژی تجربی
ب:روشهای آماری:
در این روشها معمولا اطلاعات کافی در زمینه تعداد سوانح و بیماری ها و علل آن جمع آوری، طبقه بندی و تجزیه وتحلیل می شود. نتایج حاصل از این تحلیل ها با استانداردهای متداول مثل:ضریب استاندارد تکرار سوانح ضایعه زا و یا ضریب شدت سانحه، مقایسه و از این طریق میزان ایمنی و بهداشت محیط کار مشخص می شود.
روشهای رفتاری: در این روشها برای بررسی ایمنی و سلامت از متغیر هایی نظیر رضایت از کار ، انگیزش، مشارکت و عواملی از این دست پرداخته میشود. روشهای رفتاری ، پنج زمینه زیر را مورد تاکید قرار می دهند:انتخاب و به کار گماردن صحیح کارکنانآموزشطرز برخورد و تلقی کارکنان با مسائل ایمنیتغییر رفتار کارکنانروانشناسی سازمان
قوانین دولتی و ایمنی و سلامت حرفهای
با توجه به اهمیت ایمنی و سلامت، کارفرمایان همواره از طرف افراد جامعه، کارگران و کارمندان و گروهها و اتحادیههای کارگری به منظور پذیرفتن مسئولیت بیشتر در مورد ایمنی و سلامت کارکنان تحت فشار بودهاند. این فشارها باعث شده تا دولتها به ایجاد قوانین پوششدهنده ایمنی و سلامت اقدام کنند که به دلیل عدم توجه کافی و وجود مشکلات بنیادی در اغلب موارد منجر به پیچیدگی فرایند تولید و عدم شمول برخی افراد در بعضی زمینهها میشوند.
قوانین ایمنی و سلامت حرفهای در ایران
در هر یک از کشورها برای ایمنی و سلامت محیط کار قوانینی وجود دارد که البته شدت و ضعف آن با توجه به میزان توسعه یافتگی کشورها متفاوت است. در کشور ایران نیز قوانینی برای این منظور پیش بینی شده است و بعد از انقلاب نیز توجه ویژهای به این امر شده است. برای صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعملهایی از سوی شورای عالی حفاظت فنی جهت تأمین ایمنی و وزارت بهداشت جهت سلامتی تدوین میشود که برای کلیه کارگاهها، کارفرمایان و کارآموزان الزامی است (ماده 85 قانون کار). شورای عالی حفاظت فنی مسئول تهیه آییننامههای حفاظت فنی میباشد ( ماده 86 قانون کار)
در ایران اشخاص حقیقی و حقوقی که قصد تأسیس کارخانه داشته باشند باید طرحهای خود را از نظر ایمنی به تأیید وزارت کار (شورای عالی حفاظت فنی) و از نظر سلامت به تأیید وزارت بهداشت برسانند. این موارد در خصوص واردات ماشین آلات هم صادق است ( مواد 87 الی 90 قانون کار).
در مورد کارکنان نیز کارفرمایان برای حفاظت از ایمنی و سلامت کارکنان در محیط کار مکلف به تهیه تمامی وسایل ایمنی و ارائه آموزشهای لازم میباشند. همچنین کارکنانی که در معرض بیماریهای ناشی از کار هستند باید پرونده پزشکی داشته باشند و هر سال یکبار توسط مراکز درمانی مورد تأیید، معاینه شده و نتیجه در پرونده آنها ثبت شود. چنانچه بیماری ناشی از کار در فرد تشخیص داده شود کارفرما مکلف است این فرد را بدون کاهش حقالسعی در قسمت مناسب دیگری به کار گمارد. در صورت تعدد این بیماران وزارت کار مکلف است تا از محیط کار برای کنترل موارد ایمنی و سلامت بازدید به عمل آورد و با بررسی شرایط و در صورت لزوم برای پیشگیری از بیماریهای محیط کار کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار توسط وزارتخانههای کار و بهداشت تشکیل خواهد شد. وظیفه کمیته مذکور برقراری ارتباط میان وزارتخانههای مسئول و کارفرما میباشد و این کمیته از افراد متخصص با تأیید وزارتخانههای مسئول تشکیل میشود (ماده 91 الی 93 قانون کار)
در صورتی که کارفرما در مورد ایمنی و سلامت حرفهای قصور کند برطبق قانون ملزم به جبران خسارت و مجازات خواهد بود و در صورت قصور کارگر، کارفرما مسئولیتی نخواهد داشت (ماده 94 و 95 قانون کار). به منظور اجرای صحیح این قوانین و ضوابط حفاظت فنی و سلامت کارکنان اداره بازرسی وزارت کار تشکیل شده که وظایفی از قبیل نظارت براجرای قوانین، آموزش مسائل ایمنی و سلامت، بررسی اشکالات قوانین، رسیدگی به حوادث کاری و بازرسیهای منظم بر طبق فانون دارد. نحوه بازرسی و شرایط بازرسان نیز در قانون پیش بینی شده است ( قانون کار مواد 96 الی 106)
مهندسی بهداشت حرفهای (به انگلیسی: Occupational Health Engineering) یا سلامت شغلی یا سلامت کار شاخهای است از علم بهداشت و عبارتست از شناسائی، ارزیابی و کنترل عوامل زیان آور موجود در محیط کار به همراه یکسری مراقبتهای بهداشتی درمانی به منظور سالمسازی محیط کار و حفظ سلامت نیروی کار
مهندسی بهداشت حرفهای را میتوان به طور خلاصه علم و هنر تامین سلامت در محیطهای شغلی تعریف کرد و یک مهندس بهداشت حرفهای یا متخصص سلامت شغلی کسی است که وظیفه شناسایی، ارزشیابی و حذف یا کنترل عوامل مخاطره آمیز شغلی را به عهده دارد.
نخستین کمیته مشترک سازمان بهداشت جهانی وسازمان بینالمللی کار که درسال ۱۹۵۰ تشکیل شد،مهندسی بهداشت حرفهای را چنین تعریف نموده است:تامین و ارتقاء عالی ترین سطح سلامت جسمی، روانی واجتماعی برای کارگران همهٔ مشاغل، پیشگیری از بیماریها و حوادث ناشی از کار، بهکارگماردن نیروی کار درمحیط و شغلی که از لحاظ جسمی و روانی قدرت انجام آنرا دارد و بهطور خلاصه تطابق کار با انسان یا ارگونومی که از کلمه یونانی برگرفته شده است
مهندسی بهداشت حرفهای رشتهای است که به محیط کار بر میگردد. در واقع متخصصان در این رشته خطرهای بالقوهای که در محیط کار وجود دارد را شناسایی میکنند و در مراحل بعد به اندازهگیری و ارزیابی این خطرات و کنترل آنها میپردازند. البته کسانی که علم بیشتری در این رشته دارند، خطرهای شغلی را پیش بینی نیز میکنند. به این نکته باید اشاره کرد که کسب این مهارتها به نحوه تربیت دانشجویان بستگی دارد.
تاریخچه بهداشت حرفهای
تا قرن شانزدهم میلادی در کتب طبی به بهداشت حرفهای و ارتباط بیماریهای مختلف با شغل افراد اشاره قابل توجهی نشده است. از قرن شانزدهم به بعد در تاریخ به چهرههای درخشانی بر میخوریم که تمام عمر خود را صرف تشخیص و جلوگیری از بیماریهای ناشی از کار نموده و خدمات با ارزشی انجام دادهاند.
اولین فردی که آثار ارزندهای در مورد بهداشت حرفهای از خود به یادگار گذاشته است طبیبی از ناحیه ساکسونی در ایتالیا بنام اگریکولا بود او کتابی در ۱۲ جلد درباره اکتشافات و استخراج فلزات. ابزار کار. حوادث و بیماریهای ناشی از کار و ... نوشت که در سال ۱۵۵۶ منتشر شد. بعداز اودر سال ۱۵۶۷ پزشک دیگری اهل سوئیس بنام پاراسلسوس کتابی درباره بیماریهای وابسته به شغل در بین کارکنان معدن ذوب و فلزات منتشر کرد. در سال ۱۶۳۳ پدر طب کار یا همان رامازینی بدنیا آمد که یکی از پیشقدمان بزرگ قرن ۱۷ در زمینه بهداشت حرفهای میباشد. کتاب معروفش در باره بیماریهای حرفهای در سال ۱۷۰۰ میلادی منتشر شد. او برای اولین بار به پزشکان توصیه کرد که علاوه بر سوالات که در زمان معاینه از بیماران میپرسیدند از همه بپرسند شغل شما چیست این جمله کوتاه نقطه عطفی در تاریخ بهداشت حرفهای و طب کار بشمار آمده است
بهداشت حرفهای در جهان
پدیداری دانش بهداشت حرفهای، به عنوان یک تخصص ویژه وجدا از دیگر دانشها، به نسبت تازه است، اما مفاهیم مطر
انسان، از آغاز آفرینش، برای پویایی زندگی خود، به کار و کوشش مجبور بوده و در این راه، سختی های بسیار متحمل شده است. نیروی کار هر کشور، به ویژه کشورهای در حال توسعه، بخشی از پر اهمیت از سرمایه های ملی دانسته شده و از پایه های توسعه ی اقتصادی و اجتماعی انگاشته می شود. از این رو، حفاظت از تندرستی نیروی کار و بهسازی محیط کار، از اهمیتی شایان توجه برخوردار است.
توسعه پایدار بعنوان یک استراتژی برای تامین نیازهای جامعه ، بدون ایجاد اثر سوء بر بهداشت وسلامت ومحیط زیست وبدون به خطر انداختن منابع پایه جهانی وبالاخره بدون به خطرانداختن قابلیتهای تولید در آینده به شمار می آید ( اعلامیه کنفرانس بین المللی عالی ریو سال ۱۹۹۲)
بنابراین اعلامیه ، انسان نقش محوری در توسعه پایدار را داشته ومستحق برخورداری از یک زندگی بارور و سالم وهماهنگ با طبیعت است وبهداشت حرفه ای به عنوان عنصری پایه ، از اصول توسعه پایدار می باشد که افرد شاغل در واحدهای شغلی را که ممکن است در مواجهه با عوامل زیان آور تهدید کننده سلامتی قرار گیرند ، تحت پوشش قرار داده تا از آسیب دیدن سلامتی آنها پیشگیری نماید .
نقش محوری بهداشت حرفه ای در توسعه پایدار
۱) پیشگیری از حوادث ،آسیب های و بیماریهای شغلی و حفاظت کارگران در مقابل فشارهای بیش از حد جسمی و روانی بر استفاده بهینه از منابع محدود موجود و به حداقل رساندن کاهش غیر ضروری منابع مادی و انسانی دلالت دارد.
۲) هدف از محیط کار ایمن و سالم ، بکارگیری ایمن ترین تکنولوژی همراه با مصرف انرژی کم ، ایجاد آلودگی کمتر و تولید مواد زائد کم می باشد و در اغلب کشورها قوانین مربوط به بهداشت حرفه ای بر استفاده از بهترین تکنولوژی که دسترسی به آن نیز ممکن باشد ، تاکید دارد .
۳) بکارگیری اصول بهداشت حرفه ای موجب افزایش کیفیت محصولات ، بهره وری و فرآیند مدیریت گردیده و بنابراین در ممانعت از افت غیر ضروری انرژی و مواد و همچنین پیشگیری از اثرات ناخواسته بر روی محیط زیست نقش موثری خواهد داشت .
۴) اغلب مخاطرات محیط از محیط های کاری همچون صنعت ، کشاورزی ، حمل و نقل و خدمات ، ناشی می شوند. کارشناسان و دیگر افراد مسئول در امر بهداشت حرفه ای به خوبی از فرآیندها و عواملی که ممکن است برای محیط زیست مخاطره آمیز باشد ، آگاهی دارند و اغلب این اطلاعات در مراحل اولیه بروز مشکل در اختیار آن ها قرار می گیرد و بنابراین قادرند پیشگیری های اولیه را انجام دهند در غیر این صورت عناصر مخاطره آمیز در محیط پراکنده خواهند شد .
در مورد حفاظت محیط زیست وقتی که مشکلات ناشی از سیستم های تولیدی مطرح می شود ، انتظار می رود که عملکرد بهداشت حرفه ای از نظر کارایی و صرف هزینه مورد تایید قرار گیرد . به همین منظور در برخی کشورهای صنعتی فعالیت هایی را برای برقراری ارتباط نزدیکتر بین بهداشت حرفه ای و بهداشت محیط زیست آغاز نموده اند.
۵) هدف از خدمات بهداشت حرفه ای تامین سلامت و استفاده بهینه از توان کاری و رفاه کارگران می باشد . وجود نیروی کار سالم ، بارور و باانگیزه عامل کلیدی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود . بعلاوه بهره وری و کیفیت بالای کار می تواند تولید سالم مواد و کالاهاو همچنین اقدام عملی دستیابی به اصول توسعه پایدار را تضمین نماید .
۶) اکثر مخاطرات زیست محیطی ابتدا در محیط های کاری و یا جمعیت های کارگری مورد شناسایی قرار می گیرند . بنابراین بهداشت حرفه ای در همان نقطه شروع یک سیستم ، اعلام خطر برای تعیین مخاطرات زیست محیطی را فراهم می کند که می توان بر اساس آن مدل های موثری برای فعالیت های پیشگیری ارائه نمود .
۷) بیش از ۵۰% افراد بزرگسال در محیط کار در معرض عوامل زیان آور شیمیایی ، فیزیکی ، بیولوژیکی ،ارگونومیکی یا استرس های روانی و فشار کاری بیش از حد قرار می گیرند . در این مورد برای دستیابی به یک زندگی سالم و بارور می توان از بهداشت حرفه ای به عنوان ابزاری مناسب بهره گرفت.
۸) وضعیت کلی محیط زیست و اکوسیستم به طور مستقیم و غیر مستقیم بر روی بهداشت کارگران در مشاغل مختلف کشاورزی ، معدن و ماهیگیری و تولید تاثیر می گذارد . بنابراین یک ارتباط دوجانبه بین ایمنی و بهداشت حرفه ای از یک طرف و توسعه پایدار توام با محیط سالم از طرف دیگر وجود دارد .
۹) با توجه به اهمیت رفاه افراد و برای توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع و کشورها ، خط مشی وجود دارد که دستیابی هر فرد را به کار امکان پذیر ساخته و آن ها را قادر می سازد که هزینه زندگی خود و خانواده شان را تامین نمایند . بالا بودن آمار شاغلین ، یک عامل کلیدی در توسعه پایدار و ایمن کشورها محسوب می شود ، در حالی که افزایش نرخ بیکاری و تبعات منفی آن عاملی تهدید کننده برای این توسعه به شمار می رود .
۱۰) اختصاصا در کشورهای در حال توسعه بهداشت و رفاه خانواده در گرو سلامتی و بهره وری نیروی کار آن خواهد بود بنابراین وضعیت زندگی اعضای آن متاثر از اقدامات بهداشت حرفه ای خواهد بود در غیر این صورت با توجه به پایین بودن سطح بهداشت و کاهش توان کاری ، بحران شدیدی در خانواده بوجود آورده و به طور غیر مستقیم بهداشت، رفاه و اقتصاد جوامع را تحت تاثیر قرار می دهند .
بیان مأموریت بهداشت حرفه ای:
*حفظ و ارتقاء سطح سلامت نیروی کار از طریق شناسایی و ارزشیابی عوامل زیان آور محیط کار به منظور اطمینان از عدم وجود و یا زیر حد آسیب رسانی مخاطرات محیط کار و نیز انطباق محیط کار و کارگر و نیز بررسی سلامت شاغلین در حین کار.
اهداف کمی کلان بهداشت حرفه ای
*حفاظت و ارتقاء هر چه بیشتر سلامت جسمی و روانی در مشاغل مختلف.
*پیشگیری از حوادث و بیماریهای ناشی از کار.
*حفظ سلامتی کارگران در برابر کلیه عوامل زیان آور که در نوع و خصلت یک شغل وجود دارد.
*انتخاب فرد مناسب برای کار مناسب و تشخیص زودرس بیماریها و عوارض کاری.
اهداف کمی استانی در راستای دستیابی به اهداف کشوری
۱شرح وظایف واحد بهداشت حرفه ای مرکز بهداشت استان:
سیاستگزاری ،نظارت وبرنامه ریزی در زمینه امور بهداشت حرفه ای استان
انجام مطالعات و بررسی های لازمبمنظور آگاهی از وضعیت بهداشت حرفه ای کارگاهها و کارخانجات , معادن , مشاغلکشاورزی و خدمات در سطح استان
تشکیل جلسات با سازمانها و ارگانهای ذیربط درزمینه جلب هماهنگیهای بین بخشی بمنظور ارائه موثر خدمات بهداشت حرفه ای
برنامهریزی و پیگیری در جهت رعایت حدود ملی تماس شغلی عوامل زیان آور و کنترل عوامل زیانآور محیط های کاری با توجه به استانداردهای موجود
عضویت در کمیته های بدوی وتجدید نظر بررسی مشاغل سخت و زیان آور استان
صدور مجوز فعالیت و نظارت برشرکت های و مراکز مجاز ارائه دهنده خدمات مهندسی بهداشت حرفه ای در سطح استان
صدور مجوز فعالیت و نظارت بر شرکت های و مراکز مجاز ارائه دهنده خدمات طبکار در سطح استان
برنامه ریزی در زمینه بهبود شرایط کار و انجام معایناتدوره ای در مشاغل سخت و زیان آور
همکاری در سایر واحد ها در اجرای مراقبتهایاولیه بهداشتی( P.H.C )
فعالیت و نظارت در زمینه اجرای برنامه های بهداشت حرفهای در قالب سیستم های شبکه بهداشتی و درمانی کشور و پزشک خانواده
برنامه ریزی درزمینه توسعه , تاسیس , تجهیز و راه اندازی ایستگاههای بهگر ،خانه های بهداشت کارگریو مراکز بهداشت کار
پیگیری و نظارت بر اجرای طرحها و برنامه هایبهداشت حرفه ای ابلاغی از سوی مرکز سلامت محیط و کار ( سامانه جامع بازرسی بهداشت حرفه ای، برنامه بهداشت کشاورزی ،طرح بقا , برنامه تربیت بهگر , برنامه ارگونومی ،برنامه کنترل صدا،برنامه روشنایی محیط کار ، برنامه کنترل سیلیس،برنامه حذفآزبست،برنامه کنترل مواجهه با جیوه،طرح خانه های بهداشت کارگری،ایمنیشیمیایی،معاینات کارگری ، تشدید و هدفمند نمودن بازدیدکارگاهی ، ... )
برنامهریزی , هماهنگی و پیگیری در زمینه تشکیل و ارتقا کارایی کمیته های حفاظت فنی وبهداشت کار
نظارت بر عملکرد دانش آموختگان بهداشت حرفه ای شاغل در مراکز بهداشتو کارگاهها و کارخانجات استان
برنامه ریزی در زمینه تشکیل دوره های آموزشی وبازآموزی بهداشتیاران کار , بهورزان , کاردانهای بهداشتی , اعضاء کمیته های حفاظتفنی و بهداشت کار و بازآموزی طب کار
هماهنگی و همکاری با کارشناسان آموزش بهداشتبمنظور ارائه برنامه های آموزشی بهداشت عمومی و حرفه ای
اجرای طرحهای تحقیقاتی وهمکاری با موسسات و مجریان طرحهای تحقیقاتی در زمینه مسائل مرتبط با سلامت شغلی
فعالیت های اجرائی بهداشت حرفهای
۱ - بازرسی وپایش ونظارت محیط های کار:
به منظور بررسی مستمر وضعیت بهداشت محیط کار و آگاهی از چگونگی اجرای قوانین و دستور العمل ها مهمترین وظیفه بازرسان بهداشت حرفه ای بازرسی و پایش از محیط های کاری خصوصاً کارگاهها و کارخانجات است.
۱- برنامه طب کار وتیم سلامت شغل
اهمیت حفظ و ارتقاء سلامت کارگران مسبب تشکیل تیم سلامت استان متشکل از کارشناس بهداشت حرفه ای وپزشک متخصص طب کار گردیده که با فعالیتهائی مانند ارائه مجوز به بخش خصوصی ودولتی وآگاه نمودن جامعه ذی نفع از مقررات ، قوانین ودستورالعملها در واحد بهداشت حرفه ای مشغول فعالیت اند .
هدف اصلی : حفظ و ارتقاء سلامتی کارگران کلیه مشاغل
فعالیتها :
۱-نظارت
الف- نظارت بر شرکتهای خصوصی ارائه کننده خدمات طب کاربصورت :
- بازدید از محل کارخانه ومحل فعالیت
- بازبینی پرونده بهداشتی کارگران
- معاینه مجدد کارگران توسط پزشک مرکز وارزیابی آن با مواجهات وعوامل آسیب رسان شغلی
ب - نظارت بر فعالیت طب کار مراکز بهداشت شهرستانها در زمینه بهبود وتقویت سیستم نظارتی واجرایی دولتی
ج – نظارت برنحوه ارائه خدمات طب کاروبهداشت حرفه ای در کارخانجات توسط پزشکان شاغل در صنعت وکارشناسان بهداشت حرفه ای مشاور به صورت مراجعات حضوری و ارزیابی پرونده بهداشتی کارگران وفعالیت های بهداشتی محیط کار به نحوه انجام معاینات وآزمایشات مورد نیاز
۲- ارزشیابی
- ارزشیابی خدمات ارئه شده توسط بخش خصوصی
۳-آموزش