بررسی عددی تأثیرسرعت احداث سدهای خاکی بر پایداری شیبهای

خلاصه
در احداث سدهای خاکی ، فضاهای خالی موجود در لایه ی خاکریزی شده ، به علت سر بار ناشی از اجرای لایه های بعدی، بتدریج کم می شو ند و
در مرحله ای ، با از بین رفتن فض اهای خا لی، خاک به حالت اشباع می رسد . اگر سرعت اجرای لایه های خاک ، خی لی زیاد شود ، امکان افزایش قابل
ملاحظه فشار آب منفذی و کاهش شدید تنش موثر وجود خواهد داشت . این تحقیق نشان می دهد که با افزایش سرعت احداث سد ، ضریب اطمینان
در پایان ساخت ، کاهش می یابد و نرخ این کاهش با افزایش شیب ، کم می شود . در سدهای با شیب کمتر، با افزایش سرعت خاک ریزی از روند نزولی
ضریب اطمینان ، کاسته می شود.
کلید واژه: سد خاکی، اجزاء محدود، بایداری شیب، مراحل ساخت، فشار آب حفره ای
مقدمه
وظیفه هسته ی یک سد خاکی, نفوذناپذیر کردن سد می باشد. برای اجرای هسته ، مصالح مخلوط در درصد رطوبت بهینه، ریخته و
سپس متراکم می شوند . با پیشرفت عملیات خاکریزی ، فشار وارد بر لایه های زیرین هسته افزایش می یابد و بر اثر آن، فضا های خالی
اشغال نشده توس ط آب ، رفته رفته کم می شو ند.با ادامه ی این روند، فضا های خالی از بین می رو ن د و خاک حالت اشباع به خود می
گیرد. از این پس، بار وارده ی ناشی ازپیشرفت عملیات خاکریزی، باعث افزایش فشار آب حفره ای می شود. در این حالت، اگر سرعت
انجام عملیات خاکی به گونه ای باشد که باعث افزایش قابل ملاحظه فشار آب حفره ای گردد، احتمال از دست رف تن مقاومت خاک در اثر
کاهش تنش م ؤثر و وقوع پدیده ی شکست هیدرولیکی، وجود خواهد داشت . طبق قانون تنش های ترزاقی ، افزایش فشارهای منفذی در
خاک، سبب کاهش تنش مؤثر می گردد؛ لذا مقاومت برشی خاک که رابطه مستقیم با تنش مؤثر دارد، در اثر افزایش فشار منفذی،
کاهش می یابد. کاهش مقاومت برشی خاک، پایداری سد را به خطر می اندازد.
در مورد سدهای خاکی ، تغییرات الگوی فشار آب منفذی در سد و پی ، چه در مرحله ساخت و چه در مراحل مختلف عمر سرویس سد ، بیانگر یک سری
پدیده هایی می باشند که یا رخ داده اند و یا در شرف وقوع می باشند .. در طول ساخت سد، با اندازه گیری فشار آب منفذی، میزان انحر اف از فرضیاتی
که در طراحی س د بکار گرفته شده اند، روشن می گردد و بنا بر این می توان شکل و ترکی ب مقطع عرضی سد و یا سرعت ساخت را نسبت به شرایط
کارگاهی تصحیح نمود.